Nieuws

De Wet op de inkomstenbelasting kent een aantal faciliteiten voor ondernemers. Om recht te hebben op de zelfstandigenaftrek, de meewerkaftrek en de oudedagsreserve moet de ondernemer voldoen aan het urencriterium. Dit houdt in dat de ondernemer ten minste 1225 uren per kalenderjaar moet besteden aan werkzaamheden voor zijn onderneming. Voor het jaar 2020 geldt dat een ondernemer in de periode van 1 maart tot 1 oktober geacht wordt ten minste 24 uur per week aan de onderneming te hebben besteed, ongeacht de werkelijk bestede uren. Voor ondernemers in seizoengebonden sectoren, die gewoonlijk in de periode van 1 maart tot 1 oktober de meeste uren besteden aan hun onderneming, geldt dat zij geacht worden in 2020 evenveel uren te hebben gewerkt als zij in de periode van 1 maart 2019 tot en met 30 september 2019 hebben gewerkt.

De versoepeling van het urencriterium gold in 2020 niet in het laatste kalenderkwartaal. Dat is om te voorkomen dat ondernemers, die in eerdere jaren niet aan het urencriterium hebben voldaan, dat in 2020 alleen door de versoepeling wel zouden doen. Dat blijkt uit het antwoord van de staatssecretaris van Financiën op Kamervragen. De staatssecretaris vindt het ongewenst om de versoepeling met terugwerkende kracht ook van toepassing te laten zijn op het laatste kwartaal van 2020.

De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap biedt werkgevers de mogelijkheid om alsnog subsidie aan te vragen op grond van de Subsidieregeling praktijkleren voor het studiejaar 2019-2020. Aanvragen hadden uiterlijk op 16 september 2020 om 17.00 uur moeten zijn ingediend om nog tijdig te zijn. In verband met de coronapandemie zijn werkgevers niet altijd in staat geweest om tijdig hun subsidieaanvraag in te dienen. Met een beroep op de hardheidsclausule is dit nu alsnog mogelijk. De werkgever zal moeten aantonen dat de corona-uitbraak of de coronamaatregelen zodanige gevolgen hebben gehad dat hij daardoor niet in staat was de aanvraag tijdig in te dienen. Het feit dat de medewerker, die de aanvraag zou indienen, vanwege corona is ziekgemeld, is onvoldoende. Daarnaast moet sprake zijn van een ’onbillijkheid van overwegende aard’ indien de subsidie niet alsnog zou worden verstrekt.

Een beroep op de hardheidsclausule wordt alleen gehonoreerd wanneer de werkgever met schriftelijke bewijzen komt. Werkgevers, die zich tussen 16 en 30 september 2020 hebben gemeld bij RVO.nl, worden in de gelegenheid gesteld om tussen 3 en 21 mei 2021 alsnog een aanvraag in te dienen.

De minister van SZW heeft in een brief aan de Tweede Kamer de hoofdlijnen van een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen uiteengezet. In het pensioenakkoord is met de sociale partners afgesproken dat er een verplichte verzekering voor zelfstandigen moet komen. De Stichting van de Arbeid heeft over de invulling van de verplichte verzekering advies uitgebracht. Aan het UWV en de Belastingdienst als de beoogde uitvoerders van de regeling is gevraagd om de uitvoerbaarheid van het advies te beoordelen. Volgens deze instellingen is de uitvoering complex.

Vanwege het belang van een verplichte verzekering voor zelfstandigen tegen arbeidsongeschiktheid ligt de focus op wat wel haalbaar is. Als uitgangspunt is gekozen voor een eenvoudige verzekering voor iedereen die winst uit onderneming geniet, zonder uitzonderingen of keuzemogelijkheden en met een uniform premiepercentage. Daarbij wordt uitgegaan van een aan de WIA gelijke, uniforme wachttijd. De uitkering en claimbeoordeling vinden plaats op basis van de WIA. Waar dat niet lukt, wordt aansluiting gezocht bij de vroegere Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (Waz). De hoogte van de uitkering is in principe gebaseerd op het inkomen van de zelfstandige in het kalenderjaar voorafgaand aan zijn eerste ziektedag. De uitkering is gemaximeerd op 100% van het wettelijk minimumloon.

Het advies van de Stichting van de Arbeid gaat uit van het naast elkaar bestaan van publieke en private verzekeringen. Dat biedt zelfstandigen de mogelijkheid om een verzekering af te sluiten, die aansluit bij de individuele behoefte. Door de mogelijkheid van een opt-out voor de publieke verzekering is een zelfstandige, die meer dekking wil dan de publieke verzekering biedt, niet verplicht publiek verzekerd voor de basis en aanvullend privaat verzekerd, maar kan hij kiezen voor één private verzekering.

Er wordt onderzoek gedaan naar mogelijkheden om zelfstandigen toegang te geven tot een bedrijfsarts en goede arbozorg. Op grond van een motie van de Tweede Kamer moet voorkomen worden dat de kosten voor de arbeidsongeschiktheidsverzekering leiden tot een slechtere netto-inkomenspositie van de zelfstandige. De minister vindt betaalbaarheid van de arbeidsongeschiktheidsverzekering een belangrijke voorwaarde. Onderzocht wordt in welke mate verwacht mag worden dat zelfstandigen de te betalen premie kunnen doorberekenen aan hun opdrachtgevers. De minister ziet geen heil in het heffen van een verplichte bijdrage bij de opdrachtgever.

De staatssecretaris van Financiën heeft een wetsvoorstel ter aanpassing van het fiscale kwalificatiebeleid van rechtsvormen ter consultatie gepubliceerd. Doel van dit wetsvoorstel is het wegnemen van kwalificatieverschillen tussen belastingstelsels om zo te voorkomen dat hybride mismatches ontstaan. De kern van het wetsvoorstel is het vervallen van de vennootschapsbelastingplicht voor de open commanditaire vennootschap (cv) per 1 januari 2022. Een cv is open als voor de toetreding of vervanging van een commanditaire vennoot niet vereist is dat alle vennoten (beherende en commanditaire) hiervoor toestemming geven. Als dit toestemmingsvereiste wel geldt, is de cv fiscaal transparant en dus niet-zelfstandig belastingplichtig. Daarnaast wordt het open fonds voor gemene rekening opnieuw gedefinieerd en wordt voor twee bijzondere situaties een aanvullende methode van kwalificatie van buitenlandse rechtsvormen opgenomen.

Kwalificatie van buitenlandse rechtsvormen voor de Nederlandse belastingheffing gebeurt nu door bepaalde civielrechtelijke kenmerken te vergelijken met die van bestaande Nederlandse rechtsvormen. De buitenlandse rechtsvorm wordt fiscaal op dezelfde wijze behandeld als de vergelijkbare Nederlandse rechtsvorm. Problemen treden op bij rechtsvormen die in Nederland als zelfstandig belastingplichtig worden aangemerkt, terwijl ze in het buitenland fiscaal transparant zijn.

Open en besloten cv

Door het vervallen van het toestemmingsvereiste voor de cv verdwijnt het onderscheid tussen de open en de besloten cv. Op basis van dit voorstel wordt iedere cv als fiscaal transparant aangemerkt. Voor de dividendbelasting en de bronbelasting op renten en royalty’s is de (open) cv niet langer inhoudingsplichtig. Met ingang van 1 januari 2022 worden alle vennoten van een cv rechtstreeks voor hun aandeel in de resultaten van de cv in de heffing van inkomsten- of vennootschapsbelasting betrokken. Voor beherende vennoten geldt dit nu al en heeft de afschaffing van de open cv geen fiscale gevolgen.

Een bestaande open cv wordt op het moment direct voorafgaand aan de beëindiging van haar belastingplicht geacht al haar vermogensbestanddelen te hebben overgedragen aan haar vennoten tegen de waarde in het economische verkeer. Het einde van de belastingplicht van de open cv leidt tot een verplichte eindafrekening in de vennootschapsbelasting over stille en fiscale reserves en goodwill. Het gedeelte van de eindafrekeningswinst dat toekomt aan de beherende vennoten komt in mindering op het te belasten bedrag.

Om directe belastingheffing door het vervallen van de vennootschapsbelastingplicht van de open cv zoveel mogelijk te voorkomen bevat het wetsvoorstel vier faciliteiten:

1. een doorschuiffaciliteit, waarbij de fiscale claims op de stille reserves, fiscale reserves en goodwill worden overgenomen door de commanditaire vennoten;
2. toepassing van de aandelenfusie, waarmee commanditaire vennoten de fiscale claims op hun aandeel in de cv doorschuiven;
3. gespreide betaling in tien jaar.
4. een doorschuiffaciliteit bij terbeschikkingstellingsituaties: commanditaire vennoten kunnen de fiscale claims op het aan de open cv ter beschikking gestelde vermogensbestanddeel doorschuiven.

Afschaffen van het toestemmingsvereiste voor het open fonds voor gemene rekening

Net zoals bij de cv kan een fonds voor gemene rekening fiscaal al dan niet transparant zijn. Voor de kwalificatie van een fonds voor gemene rekening is het toestemmingsvereiste bepalend. Een fonds voor gemene rekening is vennootschapsbelastingplichtig als de bewijzen van deelgerechtigdheid in het fonds verhandelbaar zijn. Is dat niet het geval, dan is het fonds besloten en fiscaal transparant. Voorgesteld wordt om beide varianten te laten bestaan. De nieuwe definitie van een open fonds voor gemene rekening houdt in dat een fonds dat tegen uitreiking van bewijzen van deelgerechtigdheid vermogen bijeenbrengt om dit collectief te beleggen. Voorwaarde is dat de bewijzen van deelgerechtigdheid worden verhandeld op een gereglementeerde markt of dat het fonds de verplichting heeft tot inkoop van eigen deelnemingsrechten. Dit laatste moet uit de fondsvoorwaarden blijken.

Kwalificatie (buitenlandse) rechtsvormen: twee aanvullende methodes

In situaties waarin geen vergelijkbare Nederlandse rechtsvorm bestaat kan een buitenlandse rechtsvorm niet op een vergelijkbare wijze in de Nederlandse belastingheffing worden betrokken. Om problemen te voorkomen komen er twee aanvullende methodes. De eerste methode biedt een oplossing voor situaties waarin een buitenlandse rechtsvorm een belang heeft in een Nederlandse vennootschapsbelastingplichtige of andersom. Nederland volgt dan de behandeling voor de betreffende winstbelasting van de staat van oprichting van de buitenlandse rechtsvorm voor de vennootschapsbelasting. De tweede methode geldt voor een buitenlandse rechtsvorm die in Nederland is gevestigd. Deze rechtsvorm wordt aangemerkt als een binnenlands belastingplichtige voor de vennootschapsbelasting.

De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft een brief aan de Tweede Kamer gestuurd over ervaringen met de NOW. Kenmerk van de NOW is dat het een generieke regeling is, waarbinnen geen rekening gehouden kan worden met specifieke omstandigheden van bedrijven en sectoren. In deze brief informeert de minister de Kamer over diverse dilemma’s in de NOW en de gemaakte afwegingen.

Terugbetalingen

Een deel van de werkgevers moet bij de definitieve vaststelling van de NOW geld terugbetalen. Dat kan het gevolg zijn van een minder grote omzetdaling of van een dalende loonsom. De minister benadrukt dat de wijze van berekening van de NOW bij een gedaalde loonsom bewust is gekozen. Doel van de regeling is het behoud van werkgelegenheid. Als de loonkosten van de werkgever dalen, heeft hij minder steun nodig. De gedachte is dat een werkgever met 50% omzetverlies de loonkosten voor 50% zelf kan betalen en voor de overige 50% subsidie nodig heeft.

De verleende voorschotten zijn gebaseerd op de lonen van de maand januari. Voor sommige werkgevers is dat een maand met een relatief hoge loonsom, bijvoorbeeld vanwege het uitkeren van bijzondere beloningen, anders dan een 13e maand en vakantiegeld. Het is niet mogelijk om dergelijke incidentele betalingen uit de loonsom te filteren. Een andere keuze dan de maand januari was bij de totstandkoming van de NOW geen optie. De minister benadrukt dat het UWV zeer coulant omgaat met terugbetalingstermijnen.

Referentiemaand loonsom NOW-3

Afwijken van de referentiemaand juni voor de NOW-3 is volgens de minister geen optie. Bij de totstandkoming van de NOW-3 in augustus was juni de meest recente maand waarvan de loongegevens beschikbaar waren. De referentiemaand aanpassen tijdens de looptijd van de regeling is niet mogelijk.

Onterechte toekenning voor nieuw gestarte bedrijven

Door een administratieve fout in het systeem hebben 21 werkgevers, die zijn gestart na 1 februari 2020, onterecht een voorschot voor de NOW-2 ontvangen. De minister heeft besloten dat in die gevallen het ontvangen voorschot niet wordt teruggevorderd.

Seizoensmaatregel

De NOW-1 houdt rekening met seizoensbedrijven. Als de loonsom over de maanden maart tot en met mei 2020 hoger is dan drie keer de loonsom van januari 2020, wordt de subsidie bij de vaststelling gebaseerd op de loonsom van maart, april en mei, met als maximum driemaal de loonsom van maart. De door het UWV gebruikte rekenapplicatie om de hoogte van de definitieve subsidie te berekenen blijkt bij toepassing van de seizoensmaatregel twee fouten te bevatten. Er wordt een foutieve peildatum gebruikt. Ook wordt altijd uitgegaan van driemaal de loonsom van maart, ongeacht of de totale loonsom van maart, april en mei hoger of lager is dan driemaal de loonsom van maart.

Het aanpassen van de rekenmodule kost te veel tijd. In de meest afwijkende gevallen vindt berekening van de subsidie handmatig plaats. In de gevallen waarin de rekenmodule tot een lagere subsidievaststelling is gekomen, is de loonaangifte van maart tussen peildatum 15 mei en 19 juli neerwaarts gecorrigeerd. De minister maakt voor die gevallen gebruik van de mogelijk in de NOW-1 om af te wijken van de peildatum 15 mei.

Bonusverbod bij aanvraag op werkmaatschappijniveau

Voor de mogelijkheid om op werkmaatschappijniveau een NOW-aanvraag te doen geldt als voorwaarde een bonus- en dividendverbod. De gehele groep mag geen dividend uitkeren. Dit geldt ook voor de internationale bedrijfsonderdelen en groepsonderdelen die zelf geen NOW hebben aangevraagd. Het bonusverbod ziet enkel op de Raad van Bestuur, directie van het concern en van de aanvragende vennootschap. Het bonusverbod geldt niet voor concernonderdelen die zelf geen NOW-aanvraag hebben ingediend.

De staatssecretaris van Financiën heeft het besluit met goedkeuringen voor het inlopen van aflossingsachterstanden van eigenwoningschulden geactualiseerd. De goedkeuringen zijn van toepassing op betaalpauzes voor rente en aflossing van eigenwoningschulden die zijn overeengekomen uiterlijk op 30 juni 2021. Door de goedkeuringen blijft een schuld, waarvoor de fiscale aflossingseis geldt, onderdeel van de eigenwoningschuld als de door de betaalpauze ontstane aflossingsachterstand op een andere wijze wordt ingehaald dan de wijze waarin wettelijk is voorzien. Zo is toegestaan dat de lening wordt gesplitst in een deel dat bestaat uit de resterende hoofdsom zonder rekening te houden met de door de betaalpauze ontstane aflossingsachterstand en een deel ter grootte van de door de betaalpauze ontstane aflossingsachterstand. De met de geldverstrekker overeengekomen betaalpauzes moeten verband houden met de uitbraak van het coronavirus.

De rente over de eigenwoningschuld is aftrekbaar op het moment waarop deze is betaald, verrekend, ter beschikking gesteld of rentedragend geworden. Tijdens de betaalpauze wordt geen rente betaald. De rente komt in aftrek over het jaar waarin:

• de belastingplichtige de rente alsnog betaalt, óf
• deze rente is verrekend, ter beschikking is gesteld of rentedragend is geworden.

Van rentedragend worden is geen sprake als met de geldverstrekker wordt afgesproken dat geen gebruik wordt gemaakt van de contractuele mogelijkheid om rente te berekenen vanwege het niet tijdig betalen van de verschuldigde rente op de reguliere vervaldata en geen rentevergoeding in rekening wordt gebracht voor het tijdens de betaalpauze niet betalen van de reguliere rente. De rente kan dan pas in aftrek worden gebracht in het jaar van de feitelijke betaling.